Beyaz Saray’da dört yıllık yeni dönemi bugün başlayacak olan Donald Trump, seçimleri kazandıktan sonra Türkiye ile ilgili iki kez konuştu.
Trump 16 Aralık 2024 ve 7 Ocak’taki konuşmalarının ikisinde de Suriye’deki gelişmelere değindi.
Ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı “zeki bir adam ve benim dostum” sözleriyle övdü.
Peki Trump’ın sözleri Ankara’da nasıl değerlendiriliyor?
Trump ikinci kez başkanlık koltuğuna oturmaya hazırlanırken Türkiye-ABD ilişkilerini neler bekliyor?
‘Türkiye’nin kilit rol oynayacağını düşünüyorum’
ABD Başkanı’nın ilk açıklaması 16 Aralık günü Florida’da düzenlediği basın toplantısı sırasında geldi.
Suriye’de 60 yıllık Baas rejiminin 8 Aralık’ta devrilmesiyle ilgili bir soruya yanıt veren Trump, “Türkiye isyancıları destekleyerek çok fazla can kaybı olmadan… bir devralma gerçekleştirdi” ifadeleriyle bu gelişmenin arkasında Türkiye’nin olduğunu düşündüğünü aktardı.
ABD Başkanı, “Şu anda Suriye’de çok fazla belirsizlik var. Türkiye’nin kilit rol oynayacağını düşünüyorum” ifadeleriyle de kendisinin görevi devralmasının ardından bu konuda Ankara- Washington arasında yoğun bir diyaloğun yaşanacağı sinyalini verdi.
Suriye’den asker çekme sorusuna muğlak yanıt
Ortadoğu’da yaşanan gelişmeler, Biden döneminde olduğu gibi Trump döneminde de Türkiye-ABD ilişkilerinin en acil sorununun Suriye’deki farklı gruplarla işbirliği ve IŞİD ile mücadele olacağını gösteriyor.
ABD 2015’ten beri ana omurgasını Halkın Savunma Birlikleri’nin (YPG) oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile IŞİD’a karşı mücadele yapıyor.
Türkiye ise YPG’yi “terör örgütü” olarak tanımlıyor ve ABD’den bu grupla ilişkisini kesmesini istiyor.
Bu yöndeki çağrısını Suirye’de Esad yönetiminin devrilmesinden sonraki süreçte daha da artıran Türkiye, YPG’nin silah bırakmasını ve içindeki Suriyeli olmayan unsurların ülkeyi terk etmesi beklentisini dile getiriyor.
Buna ek olarak, IŞİD ile mücadele ve IŞİD tutuklularının bulunduğu cezaevlerinin kontrolünü yeni Suriye yönetimi ile birlikte yapma teklifini de masaya getiriyor.
Ankara’nın diğer en temel beklentisi ise sayıları 2.000’i bulan Amerikan askerinin Suriye’den çekilmesi.
Trump, 7 Ocak’ta düzenlediği basın toplantısında bu yöndeki bir soruya, “Bunu size söylemeyeceğim çünkü bu bir askeri stratejinin parçası. Ancak şunu söyleyebilirim ki bu Türkiye ile ilgili bir durum,” yanıtını verdi.
Trump, 2019’da Amerikan askerlerinin Suriye’den çekilmesi kararını almış ama Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) bu kararı uygulamamıştı.
CENTCOM, Trump’ın 5 Kasım’da seçilmesinin ardından Suriye’deki asker sayısının bilindiği gibi 900 değil 2.000 olduğunu açıklamıştı.
‘Erdoğan zeki bir adam ve benim dostum’
Trump’ın Suriye bağlamında Türkiye ile ilişkilerle ilgili konuşurken Cumhurbaşkanı Erdoğan ile şahsi bağlantısını öne çıkarması dikkat çeken bir unsur oldu.
Her iki açıklamasında da bu unsuru gündeme getiren Trump, 7 Ocak açıklamasında, “Suriye’de yaşananlara bakarsanız, Rusya ve İran zayıfladı. Erdoğan çok zeki bir adam; adamlarını oraya farklı biçim ve isimler altında gönderdi. Onlar da gidip orada kontrolü ele geçirdiler” diye konuştu.
Erdoğan’ı “dostum” diye tanımlayan ve çok iyi anlaştığını belirten Trump, birbirlerine saygı duyduklarını da kaydetti.
İki liderin Trump’ın ilk başkanlık dönemi olan 2017-2021 arasında olduğu gibi doğrudan ve sık sık temasta kalacakları, yaşanabilecek sorunları “liderler diplomasisi” ile çözme yönünde inisiyatif alacakları Ankara’da yapılan değerlendirmeler arasında.
Yeni Dışişleri Bakanı: SDG ile ortaklık sürmeli
Suriye konusunda dikkat çeken bir başka açıklama da Trump döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yapacak olan Marco Rubio’dan geldi.
Rubio, 15 Ocak günü yapılan Senato’da yapılan oturumda, Demokrat Parti Senatör Chris Van Hollen’ın, göreve gelmesi durumunda IŞİD ile mücadelede SDG’ye desteğin sürüp süremeyeceği sorusuna, “Evet, kesinlikle,” yanıtını verdi.
IŞİD’e karşı elde edilen başarının SDG’nin fedakarlığı sonucunda geldiğini kaydeden Rubio, Türkiye’nin ABD’deki geçiş sürecinden yararlanarak Suriye konusunda mevcut anlaşmaları ihmal etmemesi gerektiğini kaydetti.
Rubio’nun kastettiği anlaşma, 2019 Ekim ayında Ankara ile Washington arasında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Barış Pınarı Operasyonu’nu sonlandırması amacıyla yapılmıştı.
ABD’nin yeni dışişleri bakanı, Türkiye ile YPG arasında var olan ateşkesin sürmesi gerektiğini kaydederken, her ne kadar Suriye’deki yeni yönetime ilişkin soru işaretleri varsa da bu ülkedeki istikrarın sürmesinin önemine işaret etti.
Rubio’nun açıklamaları, ABD’nin IŞİD ile mücadele konusunda SDG ile sürdürülen iş birliğini kısa vadede devam ettirme niyetinde olduğunu göstermesi açısından önemli.
Ankara’ya geçen haftalarda ziyaret düzenleyen Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Vekili John Bass de Trump yönetiminin IŞİD’in yeniden canlanmasına yol açacak gelişmelere karşı olacağını söylemiş, Türkiye’nin meşru güvenlik kaygılarını giderecek çözümler için görüşmelere devam edilmesi gerektiğini kayda geçirmişti.
Haber Kaynak : SONDAKIKA.COM
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
News
